Vải Canvas Là Gì? Tìm Hiểu Về Nguồn Gốc, Ưu Nhược Điểm Và Ứng Dụng Của Vải Canvas

Vải canvas hay còn gọi là vải bố là loại vải dệt chủ yếu từ sợi của cây gai dầu. Đặc điểm nổi bật ban đầu của nó là kỹ thuật dệt thủ công hoặc bằng máy, tạo ra một bề mặt dạng lưới thô theo chiều ngang, mang lại độ bền chắc vượt trội và khả năng ít thấm nước. Chính vì những ưu thế này, canvas khởi đầu với những ứng dụng thực tiễn như làm cánh buồm cho tàu thuyền, lều trại vững chãi hay những chiếc balo bền bỉ. Ngày nay, không khó để bắt gặp vải canvas trong các sản phẩm thời trang cá tính, những tác phẩm tranh nghệ thuật độc đáo hay các vật dụng gia dụng tiện ích.

Bài viết này từ Xưởng Mây Mây sẽ giúp bạn hiểu rõ vải canvas là gì, từ nguồn gốc, cách dệt, các loại phổ biến, những ưu nhược điểm đặc trưng cho đến ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày.

Vải Canvas (Vải Bố) Là Gì?

Để hiểu sâu hơn, “canvas” và “vải bố” là hai tên gọi cùng chỉ một loại vải. Ban đầu, nguyên liệu chính để tạo nên canvas là sợi từ cây gai dầu. Tuy nhiên, theo dòng chảy của thời gian và để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của người dùng, các nhà sản xuất đã linh hoạt kết hợp thêm nhiều loại sợi khác như vải cotton, vải linen và cả các loại sợi tổng hợp.

Về cấu trúc, vải canvas có đặc điểm dễ nhận biết là các sợi vải dệt theo dạng lưới, mang lại vẻ ngoài có phần thô mộc đặc trưng. Tính chất vật lý cơ bản của nó bao gồm độ bền cao và khả năng chống thấm nước, đặc biệt hiệu quả đối với các loại canvas đã qua xử lý chuyên dụng.

Nguồn gốc và cách dệt vải Canvas

Nguồn gốc tên gọi

Tên gọi “canvas” mang trong mình một lịch sử thú vị. Nó được cho là bắt nguồn từ tiếng Ả Rập “Canabis”. Trong tiếng Latinh, từ “Canvas” cũng chính là tên gọi của cây gai dầu, nguyên liệu cốt lõi làm nên loại vải này trong thuở sơ khai.

Lịch sử phát triển của vải Canvas: 

Lịch sử của vải canvas bắt nguồn từ hàng ngàn năm trước, khoảng 3000 TCN, khi người Trung Quốc dùng sợi gai dầu để dệt vải, sau đó được cải tiến tại Ấn Độ với việc thêm sợi bông. Khi đến châu Âu, các thợ dệt tại những trung tâm hàng hải sầm uất như Venice và Barcelona đã kết hợp hai loại sợi này để tạo ra một loại vải siêu bền, lý tưởng để làm cánh buồm cho thuyền.

Chính nhờ độ bền được khẳng định từ đó, canvas tiếp tục được ứng dụng rộng rãi làm lều trại, mái che, và bề mặt cho các họa sĩ vẽ tranh. Ngày nay, dù một số vai trò đã được vật liệu tổng hợp thay thế, di sản về sự bền bỉ của vải canvas vẫn còn nguyên giá trị và được ứng dụng rộng rãi trong thời trang và đời sống hàng ngày.

Vải Canvas Được Dệt Như Thế Nào?

Phương pháp chính để tạo ra vải canvas là kỹ thuật dệt trơn (hay dệt ngang), tương tự như cách dệt chiếu truyền thống. Trong đó, các sợi vải như cotton hoặc gai dầu được đan xen kẽ vuông góc với nhau một cách rất chặt chẽ. Điểm đặc biệt là sợi dùng để dệt canvas thường to và nặng hơn sợi thông thường, chính sự kết hợp giữa nguyên liệu sợi chắc chắn và kiểu dệt này đã tạo nên kết cấu bền bỉ, dày dặn đặc trưng cho vải canvas.

Các Loại Vải Canvas (Vải Bố) Phổ Biến Hiện Nay

Thị trường các loại vải may túi vải hiện nay rất đa dạng, trong đó vải canvas được phân loại dựa trên chất liệu cấu thành hoặc định lượng của vải.

Phân loại theo chất liệu

• Vải Canvas Hemp (Gai dầu): Dệt từ sợi gai dầu, đây là loại canvas bền chắc nhất, nổi bật với khả năng chống nấm mốc tự nhiên và chịu nhiệt cao hơn so với cotton. Với bề mặt thô mộc, nó là lựa chọn hàng đầu cho vải bạt hoặc các loại bao bì đòi hỏi độ bền tuyệt đối.
• Vải Canvas Cotton: Là loại phổ biến nhất, thường được dệt từ 100% sợi cotton. Đặc tính của nó là nhẹ, mềm mại và có bề mặt mịn hơn canvas truyền thống, rất lý tưởng để may các loại túi xách thời trang hoặc quần áo đòi hỏi sự tinh tế.
• Vải Canvas Lanh (Linen): Là dòng canvas cao cấp nhất, kết hợp giữa canvas và sợi lanh cho chất lượng và cảm giác sử dụng vượt trội. Tuy nhiên, cần lưu ý giá thành của nó có thể đắt hơn canvas cotton khoảng 3 lần và gấp 2-3 lần so với các loại canvas thông thường khác.

• Vải Canvas Tổng Hợp: được sản xuất chủ yếu từ các loại sợi tổng hợp như vải polyester và nylon. Đôi khi, để tăng thêm một số đặc tính, người ta có thể kết hợp thêm bông hoặc lanh và phủ một lớp polyvinyl clorua (PVC), tạo thành loại vải canvas trơn PVC. Với độ bền cao có thể kéo dài hàng chục năm, Vải Canvas Tổng Hợp là lựa chọn lý tưởng cho các sản phẩm cần dùng ngoài trời như biển quảng cáo, hoặc các loại túi xách yêu cầu khả năng chống thấm.

Phân loại theo định lượng

Định lượng vải, thường được tính bằng “oz (định lượng)” (ounce, 1 oz ≈ 28.35 gram), cũng là một cách để phân biệt các loại canvas:

• Định lượng vải canvas 14oz (từ 100% polyester)
• Định lượng vải canvas 4oz, 6oz, 12oz (từ 100% cotton)
• Định lượng vải canvas 12oz (gồm 65% cotton, 35% polyester)
• Định lượng vải canvas 18oz (từ 100% cotton)

Cách Nhận Biết Vải Canvas

Cách để nhận biết vải canvas khá đơn giản nếu bạn chú ý đến một vài đặc điểm sau:

• Kiểm tra bằng mắt và tay: Bề mặt vải canvas có kết cấu dệt dạng lưới rất rõ ràng, sợi vải trông khá thô. Khi sờ sẽ có cảm giác dày dặn, nhám và chắc chắn, khác biệt hẳn với các loại vải may mặc mềm mại.
• Kiểm tra bằng cách đốt (áp dụng cho canvas tổng hợp): Khi đốt một mẩu nhỏ, vải canvas tổng hợp (PE, Nylon) sẽ có mùi khét của nhựa, bị nóng chảy và vón cục lại thay vì cháy thành tro mịn như sợi tự nhiên.

Ưu điểm của vải Canvas

Vải canvas sở hữu rất nhiều ưu điểm vượt trội, khiến nó được ưa chuộng và ứng dụng rộng rãi:

• Độ Bền Vượt Trội: Là đặc tính nổi bật nhất, vải canvas có kết cấu dệt chặt chẽ từ sợi gai dầu hoặc cotton, rất bền chắc và có khả năng chịu lực tốt.
• Khả Năng Chống Nước Tốt: Nhiều loại canvas hiện đại được xử lý hoặc kết hợp với sợi polyester để tăng cường khả năng chống thấm nước một cách hiệu quả.
• Giữ Màu Bền Lâu: Vải có khả năng bám và giữ màu nhuộm rất tốt, không dễ bị phai hay bạc màu sau nhiều lần giặt, giúp sản phẩm luôn trông như mới.
• Dễ Dàng Vệ Sinh: Rất tiện dụng vì có thể dễ dàng giặt sạch bằng tay hoặc máy ở chế độ nhẹ mà không tốn nhiều công sức.
• An Toàn & Dễ Tùy Biến: Loại làm từ 100% cotton rất an toàn và lành tính. Ngoài ra, vải có thể được xử lý để thêm các tính năng (chống mốc, chống cháy) và nhuộm nhiều màu sắc đa dạng.

Nhược điểm khi sử dụng vải Canvas

Bên cạnh nhiều ưu điểm, nhược điểm vải canvas cũng cần được người dùng lưu ý:

• Khó vệ sinh và lâu khô: Do kết cấu vải dày và chắc chắn, việc giặt giũ vải canvas thường tốn nhiều công sức hơn so với các loại vải mỏng nhẹ. Chất vải dày cũng khiến nó thấm nước nhiều, rất lâu khô và có xu hướng bị khô cứng lại sau khi giặt.
• Bề mặt thô và thiếu mềm mại: Vải canvas có bề mặt khá thô, nhám và cứng. Tuy nhiên, độ thô mộc này vẫn có phần tinh tế hơn so với vải đay, một lựa chọn khác cho phong cách tự nhiên, và khác biệt hoàn toàn với sự mềm mại của các loại vải may mặc cao cấp.
• Dễ bám bẩn và thấm nước (đối với vải tự nhiên): Các loại canvas làm từ sợi tự nhiên như cotton có khả năng thấm hút nước tốt, đồng nghĩa với việc chúng dễ bị ướt khi gặp mưa. Bề mặt thô cũng khiến chúng tương đối dễ bám bẩn và khó xử lý các vết ố sâu nếu không được vệ sinh kịp thời.

Các Ứng Dụng Phổ Biến Của Vải Canvas Trong Đời Sống

Với những đặc tính vải canvas nổi trội, ứng dụng vải canvas đã len lỏi vào hầu hết mọi lĩnh vực của đời sống:

Trong thời trang:

Đây là lĩnh vực ứng dụng mạnh mẽ nhất của vải canvas. Được dùng để may túi xách vải canvas (đặc biệt là túi tote), balo, rất được giới trẻ ưa chuộng nhờ sự kết hợp giữa độ bền và phong cách hiện đại. Ngoài ra, canvas còn là chất liệu phổ biến để sản xuất giày dép (như giày lười, sneaker) và một số loại quần áo đòi hỏi sự chắc chắn và cá tính.

>> Xem thêm: Túi vải canvas là gì? Đặc điểm, ưu điểm, ứng dụng và quy trình sản xuất

Trong gia dụng và trang trí nội thất:

Với vẻ đẹp mộc mạc và độ bền cao, vải canvas thường được dùng làm rèm cửa cản nắng, khăn trải bàn và vỏ gối sofa, mang lại phong cách vintage hoặc hiện đại cho không gian sống. Bên cạnh đó, nó còn được ứng dụng để bọc bìa sổ tay và làm các sản phẩm trang trí handmade độc đáo.

Trong mỹ thuật (Tranh vẽ):

Ứng dụng kinh điển nhất của vải canvas là làm bề mặt để vẽ tranh (toan vẽ). Các họa sĩ đã sử dụng canvas căng trên khung gỗ để sáng tác các tác phẩm sơn dầu. Ngày nay, công nghệ in ấn hiện đại còn cho phép in trực tiếp các tác phẩm nghệ thuật lên vải canvas để làm tranh trang trí nội thất một cách dễ dàng.

Với sự đa dạng trong ứng dụng như vậy, nhiều người thường tìm kiếm nguồn cung cấp vải canvas để tự thực hiện các dự án cá nhân hoặc sản xuất. Nếu bạn cũng đang tìm kiếm, có thể tham khảo các trung tâm vải lớn và lâu đời như các Chợ vải TP. HCM hoặc các Chợ vải Hà Nội, nơi tập trung nhiều sự lựa chọn về chất liệu và màu sắc.

Cách Vệ Sinh Và Bảo Quản Vải Canvas (Vải Bố) Hiệu Quả

Để giữ cho sản phẩm từ vải canvas luôn bền đẹp, bạn cần chú ý đến khâu vệ sinh và bảo quản vải canvas:

Các bước làm sạch:

• Bước 1: Đối với vết bẩn nhẹ, dùng một miếng bọt biển thấm nước sạch, vắt hơi ráo rồi xoa nhẹ nhàng lên chỗ bẩn.
• Bước 2: Nếu cần giặt toàn bộ, hãy ngâm vải canvas với nước giặt đã được pha loãng (chọn loại dịu nhẹ) trong khoảng 5 phút. Sau đó, giặt lại nhẹ nhàng bằng tay cho đến khi sạch xà phòng. Tránh vò mạnh hoặc dùng bàn chải quá cứng.
• Bước 3: Phơi khô tự nhiên ở nơi thoáng gió, trên một mặt phẳng cứng hoặc treo thẳng để giữ phom dáng. KHÔNG vắt xoắn mạnh sản phẩm canvas vì có thể làm hỏng kết cấu vải.
• Bước 4: KHÔNG sử dụng bàn là ở nhiệt độ cao trực tiếp lên bề mặt vải hoặc dùng máy sấy để làm khô, vì nhiệt độ cao có thể làm vải bị co rút, biến dạng và nhanh hỏng.
• Bước 5: Đối với những vết bẩn cứng đầu, khó giặt, bạn có thể cân nhắc sử dụng một lượng nhỏ thuốc tẩy KHÔNG chứa clo. Clo là một chất hóa học mạnh có thể làm sợi vải nhanh bị mục và hỏng.

Mẹo giảm nhăn:

Để làm vải mềm hơn và giảm tình trạng nhăn sau khi giặt, bạn có thể thử ngâm vải Canvas với một ít giấm trắng pha loãng trong nước sạch khoảng 20-30 phút trước khi tiến hành các bước giặt thông thường.

Một Số Câu Hỏi Thường Gặp Về Vải Canvas

Vải canvas có bền không?

Vải canvas có độ bền cao, khả năng chống thấm tốt và giữ màu lâu. Khi kết hợp với một số chất liệu khác, vải còn tăng cường tính chống cháy, kháng nấm mốc và độ bền chắc. Được làm từ sợi cotton tự nhiên, vải an toàn, lành tính và không gây hại cho sức khỏe người dùng.

Vải canvas có co giãn không?

Ít co giãn hơn so với một số vải khác.

Vải canvas có bị nhăn không?

Có xu hướng nhăn sau khi giặt. Có thể ngâm giấm để giảm nhăn.

Vải canvas (vải bố) là một trong các loại vải may túi vải linh hoạt và bền bỉ nhất. So với sự nhẹ nhàng của vải dù hay chi phí tối ưu của vải không dệt, canvas nổi bật nhờ sự kết hợp giữa độ bền và phong cách thẩm mỹ độc đáo. Dù bạn đang tìm kiếm một chiếc túi vải thời trang thời trang, những vật dụng đồ trang trí nội thất mang phong cách độc đáo, hay thậm chí là một bề mặt lý tưởng cho tác phẩm nghệ thuật, vải canvas đều có thể đáp ứng. Khi lựa chọn và sử dụng các sản phẩm từ vải canvas, hãy lưu ý đến loại vải cụ thể, đặc tính vải canvas của nó và cách bảo quản phù hợp để sản phẩm luôn bền đẹp theo thời gian.