Vải Canvas Là Gì? Tìm Hiểu Về Nguồn Gốc, Ưu Nhược Điểm Và Ứng Dụng Của Vải Bố

Vải canvas hay còn gọi là vải bố là loại vải dệt chủ yếu từ sợi của cây gai dầu. Đặc điểm nổi bật ban đầu của nó là kỹ thuật dệt thủ công hoặc bằng máy, tạo ra một bề mặt dạng lưới thô theo chiều ngang, mang lại độ bền chắc vượt trội và khả năng ít thấm nước. Chính vì những ưu thế này, canvas khởi đầu với những ứng dụng thực tiễn như làm cánh buồm cho tàu thuyền, lều trại vững chãi hay những chiếc balo bền bỉ. Ngày nay, không khó để bắt gặp vải canvas trong các sản phẩm thời trang cá tính, những tác phẩm tranh nghệ thuật độc đáo hay các vật dụng gia dụng tiện ích. Bài viết này từ Xưởng Mây Mây sẽ giúp bạn hiểu rõ vải canvas là gì, từ nguồn gốc, cách dệt, các loại phổ biến, những ưu nhược điểm đặc trưng cho đến ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày.

Vải Canvas (Vải Bố) Là Gì?

Vải canvas, hay còn được biết đến với tên gọi quen thuộc là vải bố, là một loại vải dệt trơn, siêu bền, ban đầu được dệt hoàn toàn từ sợi của cây gai dầu. Ngày nay, để tăng cường các ưu điểm và tối ưu hóa chi phí, vải canvas thường được kết hợp thêm các loại sợi khác như sợi Cotton, sợi Linen, hoặc sợi tổng hợp (Polyester, Nylon).

Đặc điểm nhận dạng sơ bộ của vải canvas là bề mặt thô, chắc, các sợi đan nhau theo dạng lưới. Nhờ kỹ thuật dệt ngang (dệt trơn) này, vải có độ bền chắc rất cao và khả năng chịu lực tốt.

Nguồn gốc và cách dệt vải Canvas

Nguồn gốc tên gọi

Tên gọi “canvas” mang trong mình một lịch sử thú vị. Nó được cho là bắt nguồn từ tiếng Ả Rập “Canabis”. Trong tiếng Latinh, từ “Canvas” cũng chính là tên gọi của cây gai dầu, nguyên liệu cốt lõi làm nên loại vải này trong thuở sơ khai.

Lịch sử phát triển của vải Canvas: 

Lịch sử của vải canvas bắt nguồn từ hàng ngàn năm trước, khoảng 3000 TCN, khi người Trung Quốc dùng sợi gai dầu để dệt vải, sau đó được cải tiến tại Ấn Độ với việc thêm sợi bông. Khi đến châu Âu, các thợ dệt tại những trung tâm hàng hải sầm uất như Venice và Barcelona đã kết hợp hai loại sợi này để tạo ra một loại vải siêu bền, lý tưởng để làm cánh buồm cho thuyền.

Chính nhờ độ bền được khẳng định từ đó, canvas tiếp tục được ứng dụng rộng rãi làm lều trại, mái che, và bề mặt cho các họa sĩ vẽ tranh. Ngày nay, dù một số vai trò đã được vật liệu tổng hợp thay thế, di sản về sự bền bỉ của vải canvas vẫn còn nguyên giá trị và được ứng dụng rộng rãi trong thời trang và đời sống hàng ngày.

Vải Canvas Được Dệt Như Thế Nào?

Phương pháp chính để tạo ra vải canvas là kỹ thuật dệt trơn (hay dệt ngang), tương tự như cách dệt chiếu truyền thống. Trong đó, các sợi vải như cotton hoặc gai dầu được đan xen kẽ vuông góc với nhau một cách rất chặt chẽ. Điểm đặc biệt là sợi dùng để dệt canvas thường to và nặng hơn sợi thông thường, chính sự kết hợp giữa nguyên liệu sợi chắc chắn và kiểu dệt này đã tạo nên kết cấu bền bỉ, dày dặn đặc trưng cho vải canvas.

Vải canvas có bao nhiêu loại?

Thị trường các loại vải may túi vải hiện nay rất đa dạng, trong đó vải canvas được phân loại dựa trên chất liệu cấu thành hoặc định lượng của vải.

Phân loại theo chất liệu

• Vải Canvas Hemp (Gai dầu): Loại canvas nguyên bản, sản xuất 100% từ cây gai dầu. Nó có độ bền cực cao, khả năng chống nước và kháng nấm mốc tự nhiên tốt, chịu nhiệt cao.
• Vải Canvas Cotton: Là sự kết hợp giữa sợi gai dầu và sợi cotton. Loại vải này nhẹ, mềm mại hơn canvas truyền thống, thường được dùng may áo sơ mi, quần và các loại túi thời trang cao cấp.
• Vải Canvas Lanh (Linen): Kết hợp với sợi lanh, tạo ra chất vải có độ mềm mại và thoáng khí đặc trưng của linen, nhưng giá thành thường cao hơn.

• Vải Canvas Tổng Hợp: Được sản xuất chủ yếu từ các loại sợi tổng hợp như vải polyester và nylon. Loại này có độ bền cơ học và tính chống thấm vượt trội, thường được dùng làm vải bạt công nghiệp hoặc in tranh canvas kỹ thuật số.

Phân loại theo định lượng

Định lượng vải canvas (oz) là một thuật ngữ chuyên ngành quan trọng, chỉ trọng lượng của vải trên một mét vuông (ounce/yard²). Chỉ số này quyết định độ dày, độ cứng và độ bền của vải:

• Canvas Định lượng 4oz, 6oz (100% Cotton): Mỏng, nhẹ, thường dùng làm vải lót túi hoặc các sản phẩm thủ công nhỏ.
• Canvas Định lượng 12oz (Pha 65% Cotton, 35% Polyester): Đây là loại phổ biến nhất, cân bằng giữa độ bền và chi phí, thường dùng để may túi xách, balo.
• Canvas Định lượng 14oz (100% Polyester): Bền, chống thấm tốt, chuyên dùng cho các ứng dụng ngoài trời.
• Canvas Định lượng 18oz (100% Cotton): Loại vải rất dày, siêu bền, thường dùng cho các loại túi chuyên dụng chịu tải nặng.

Cách Nhận Biết Vải Canvas

Cách để nhận biết vải canvas khá đơn giản nếu bạn chú ý đến một vài đặc điểm sau:

• Kiểm tra bằng mắt và tay: Bề mặt vải canvas có kết cấu dệt dạng lưới rất rõ ràng, sợi vải trông khá thô. Khi sờ sẽ có cảm giác dày dặn, nhám và chắc chắn, khác biệt hẳn với các loại vải may mặc mềm mại.
• Kiểm tra bằng cách đốt (áp dụng cho canvas tổng hợp): Khi đốt một mẩu nhỏ, vải canvas tổng hợp (PE, Nylon) sẽ có mùi khét của nhựa, bị nóng chảy và vón cục lại thay vì cháy thành tro mịn như sợi tự nhiên.

Ưu điểm của vải Canvas

Vải canvas sở hữu rất nhiều ưu điểm vượt trội, khiến nó được ưa chuộng và ứng dụng rộng rãi:

• Độ bền cao: Đây là ưu điểm nổi bật và giá trị nhất của canvas. Vải có khả năng chống mài mòn, chống rách và chịu lực tốt hơn hẳn các chất vải khác. Minh chứng rõ ràng nhất là việc nó được dùng làm cánh buồm, lều trại trong quân đội.
• Chống thấm nước: Bản chất sợi gai dầu tự nhiên đã có khả năng kháng nước. Ngày nay, nhiều loại vải canvas chống nước còn được phủ thêm một lớp sáp hoặc PVC để tăng cường khả năng chống thấm, lý tưởng cho các ứng dụng ngoài trời.
• Bền màu: Vải canvas giữ màu nhuộm rất tốt, không bị phai hay bạc màu ngay cả khi sử dụng trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt hoặc giặt giũ thường xuyên.
• Dễ vệ sinh: Chất vải nhẹ, các vết bẩn thường chỉ bám trên bề mặt, giúp việc làm sạch và vệ sinh trở nên dễ dàng.
• Dễ kết hợp: Dễ dàng pha trộn với các sợi khác như Cotton (tăng độ mềm), Polyester (tăng khả năng chống nhăn) để tạo ra các loại vải với tính năng ưu việt hơn.
• An toàn và lành tính: Loại làm từ 100% cotton rất an toàn và lành tính. Ngoài ra, vải có thể được xử lý để thêm các tính năng (chống mốc, chống cháy) và nhuộm nhiều màu sắc đa dạng.

Nhược điểm khi sử dụng vải Canvas 

Bên cạnh nhiều ưu điểm, nhược điểm vải canvas cũng cần được người dùng lưu ý:

• Khó vệ sinh và lâu khô: Do chất vải dày dặn, vải canvas ngấm nước và giữ nước lâu hơn, khiến thời gian giặt và phơi kéo dài hơn so với Cotton hay Polyester.
• Bề mặt thô và thiếu mềm mại: Vải canvas có bề mặt khá thô, nhám và cứng. Tuy nhiên, độ thô mộc này vẫn có phần tinh tế hơn so với vải đay, một lựa chọn khác cho phong cách tự nhiên, và khác biệt hoàn toàn với sự mềm mại của các loại vải may mặc cao cấp.
• Hạn chế chịu tải nặng và sắc nhọn: Mặc dù bền, nhưng vải vẫn có thể bị rách hoặc thủng nếu tiếp xúc trực tiếp với các vật sắc nhọn hoặc chịu một trọng tải quá lớn tập trung vào một điểm.
• Dễ nhăn (vải tự nhiên): Vải canvas có nguồn gốc tự nhiên (đặc biệt là canvas 100% cotton hoặc lanh) có xu hướng nhăn sau khi giặt và cần được ủi lại.

Các Ứng Dụng Phổ Biến Của Vải Canvas Trong Đời Sống

Với những đặc tính vải canvas nổi trội, ứng dụng vải canvas đã len lỏi vào hầu hết mọi lĩnh vực của đời sống:

Sản xuất Túi Xách, Balo:

Đây là ứng dụng được giới trẻ yêu thích nhất hiện nay. Được dùng để may túi xách vải canvas, balo dây rút, cặp đeo chéo nhờ trọng lượng nhẹ, độ bền cao và phong cách thời trang.

Tại Xưởng Mây Mây, chúng tôi nhận thấy vải canvas là chất liệu hoàn hảo cho việc in ấn. Bề mặt vải “ăn” mực tốt, cho phép các kỹ thuật in lụa, in chuyển nhiệt hay in kỹ thuật số tái hiện hình ảnh, logo một cách sắc nét, tạo ra những sản phẩm thời trang, trẻ trung và hiện đại, phục vụ hiệu quả cho các chiến dịch marketing của doanh nghiệp.

>> Xem thêm: Túi vải canvas là gì?

Trong thời trang:

• Quần áo: Với công nghệ xử lý hiện đại, vải canvas đã được làm mềm hơn, khắc phục nhược điểm thô cứng để may váy, đầm, quần yếm, áo khoác, tạo nên phong cách sành điệu và sang trọng.
• Giày dép: Canvas là chất liệu kinh điển để sản xuất giày thể thao (ví dụ: Converse, Vans) nhờ đặc tính bền bỉ, chống nước nhẹ và mang phong cách đơn giản, pha chút vintage.

Trong gia dụng và trang trí nội thất:

Với vẻ đẹp mộc mạc và độ bền cao, vải canvas thường được dùng làm rèm cửa cản nắng, khăn trải bàn và vỏ gối sofa, mang lại phong cách vintage hoặc hiện đại cho không gian sống. Bên cạnh đó, nó còn được ứng dụng để bọc bìa sổ tay và làm các sản phẩm trang trí handmade độc đáo.

Trong mỹ thuật (Tranh vẽ):

Từ lâu, vải canvas đã được căng trên khung gỗ để làm nền cho các họa sĩ vẽ tranh sơn dầu, nhờ khả năng giữ màu vượt trội. Ngày nay, công nghệ in kỹ thuật số hiện đại cũng cho phép in tranh trực tiếp lên canvas để trang trí không gian.

Với sự đa dạng trong ứng dụng như vậy, nhiều người thường tìm kiếm nguồn cung cấp vải canvas để tự thực hiện các dự án cá nhân hoặc sản xuất. Nếu bạn cũng đang tìm kiếm, có thể tham khảo các trung tâm vải lớn và lâu đời như các Chợ vải TP. HCM hoặc các Chợ vải Hà Nội, nơi tập trung nhiều sự lựa chọn về chất liệu và màu sắc.

Hướng Dẫn Bảo Quản Vải Canvas Hiệu Quả

Cách làm sạch cơ bản:

1. Dùng bọt biển hoặc khăn ẩm lau nhẹ vết bẩn trên bề mặt.
2. Ngâm vải trong nước lạnh pha xà phòng loãng (tối đa 5 phút).
3. Giặt sạch (vò nhẹ tay) với nước cho đến khi hết xà phòng.
4. Phơi khô tự nhiên trên mặt phẳng, không vắt xoắn mạnh và không dùng bàn là hoặc máy sấy ở nhiệt độ cao, vì sẽ làm hỏng sợi vải nhanh chóng.

Lưu ý xử lý vết bẩn cứng đầu: Có thể dùng thuốc tẩy loại không chứa Clo, nhưng chỉ chấm nhẹ lên vết bẩn, tránh để loang ra các vùng xung quanh.

Một Số Câu Hỏi Thường Gặp Về Vải Canvas

Vải canvas có co giãn không?

Chất liệu vải canvas gần như không co giãn do kỹ thuật dệt trơn rất chặt và sợi vải cứng cáp.

Vải canvas có bị nhăn không?

Có. Vải canvas có thành phần tự nhiên (cotton, lanh) có xu hướng bị nhăn sau khi giặt. Bạn có thể khắc phục bằng cách ủi ở nhiệt độ vừa phải hoặc ngâm vải trong nước pha giấm khoảng 20-30 phút trước khi giặt để làm mềm vải.

Vải canvas có thấm nước không?

Vải canvas nguyên bản có khả năng kháng nước nhẹ (nước sẽ trượt đi nếu đổ lên bề mặt). Tuy nhiên, nếu để ngâm lâu vải vẫn sẽ thấm nước. Chỉ những loại vải canvas được xử lý phủ sáp hoặc PVC chuyên dụng mới có khả năng chống thấm nước hoàn toàn.

Vải canvas (vải bố) là một trong các loại vải may túi vải linh hoạt và bền bỉ nhất. So với sự nhẹ nhàng của vải dù hay chi phí tối ưu của vải không dệt, canvas nổi bật nhờ sự kết hợp giữa độ bền và phong cách thẩm mỹ độc đáo. Dù bạn đang tìm kiếm một chiếc túi vải thời trang thời trang, những vật dụng đồ trang trí nội thất mang phong cách độc đáo, hay thậm chí là một bề mặt lý tưởng cho tác phẩm nghệ thuật, vải canvas đều có thể đáp ứng. Khi lựa chọn và sử dụng các sản phẩm từ vải canvas, hãy lưu ý đến loại vải cụ thể, đặc tính vải canvas của nó và cách bảo quản phù hợp để sản phẩm luôn bền đẹp theo thời gian.